මහ බැංකුව විසින් වාහන ලීසිං පහසුකම් සඳහා අදාළ උපරිම 'ණයට - වටිනාකම අනුපාතය' (LTV) වෙනස් කරමින් නව රෙගුලාසි මාලාවක් එළිදක්වා ඇත. මෙම නව නීති මගින් මීට පෙර පැවති LTV කාණ්ඩ හතර වෙනුවට ප්‍රධාන කාණ්ඩ දෙකක් යටතේ උපරිම ලීසිං ප්‍රතිශතය අඩු කර තිබීම විශේෂත්වයකි.
සංශෝධිත LTV සීමාවන් වාහන වර්ගය අනුව පහත පරිදි වෙන් කර ඇත.
- වාණිජ වාහන (Commercial Vehicles): 70%
- පුද්ගලික වාහන (Private Vehicles): 50% (කාර්, වෑන්, ත්‍රිරෝද රථ සහ අනෙකුත් පුද්ගලික භාවිත වාහන මෙයට ඇතුළත් වේ)
මෙම නවතම සංශෝධනයට පෙර, එනම් පසුගිය ජූලි මාසයේදී, මහ බැංකුව විසින් වෙනම LTV කාණ්ඩ හතරක් ප්‍රකාශයට පත් කර තිබුණි. නව නීති මගින් එම කාණ්ඩ සැලකිය යුතු ලෙස සරල කර ඇත.
පෙර පැවති සීමාවන් නව සීමාවන් සමඟ සංසන්දනය කිරීමේදී, LTV අනුපාතය පහත පරිදි අඩු වී ඇත.
- වාණිජ වාහන සඳහා වූ LTV අනුපාතය 80% සිට 70% දක්වා පහළ දමා තිබේ.
- පුද්ගලික වාහන (කාර්/වෑන්) සඳහා වූ LTV අනුපාතය 60% සිට 50% දක්වා අඩු කර තිබේ.
- පෙර 50% සහ 70% ලෙස පැවති ත්‍රිරෝද රථ සහ අනෙකුත් පෞද්ගලික භාවිත වාහන සඳහා වූ LTV අනුපාතය දැන් 50% දක්වා අඩු වී ඇත.
මෙම ක්‍රියාමාර්ගය හරහා, මූල්‍ය ආයතන මගින් වාහන සඳහා ණය ලබාදීමේදී වඩාත් සංවිධානාත්මක හා විචක්ෂණශීලී ණය ප්‍රමිතීන් තහවුරු කිරීමට මහ බැංකුව අපේක්ෂා කරයි.
වෙළඳපොළට ඇති විය හැකි බලපෑම්
1. වාහන සඳහා ඉල්ලුම අඩු වීම (Dampened Demand)
අත්තිකාරම් ගෙවීම් වැඩිවීම: LTV අනුපාතය අඩු කිරීම යනු, වාහනයක් ලීසිං කිරීමට හෝ ණයට ගැනීමට ගැණුම්කරුවන්ට වැඩි අත්පිට මුදලක් (Down Payment) ගෙවීමට සිදුවීමයි.
උදාහරණය: LTV 60% සිට 50% දක්වා අඩු වූ විට, රු. මිලියන 10ක වාහනයක් සඳහා පෙර රු. මිලියන 4ක් (40%) ගෙවීමට සිදු වූවාට වඩා දැන් රු. මිලියන 5ක් (50%) ගෙවීමට සිදු වේ.
ගැණුම්කරුවන් අධෛර්යමත් වීම: මෙම වැඩිවන අත්තිකාරම් මුදල් අවශ්‍යතාවය නිසා, විශේෂයෙන්ම සාමාන්‍ය ගැනුම්කරුවන් සහ කුඩා ව්‍යාපාර හිමියන් වාහන මිලදී ගැනීම ප්‍රමාද කිරීමට හෝ සම්පූර්ණයෙන්ම වළක්වා ගැනීමට ඉඩ ඇත.
වෙළඳපොළේ මන්දගාමීත්වය: සමස්තයක් ලෙස, වාහන අලෙවිය තවදුරටත් මන්දගාමී වීමට හෝ පහත වැටීමට මෙය හේතු විය හැක.
2. මූල්‍ය ආයතනවල ණය දීමේ ප්‍රවේශය (Lending Approach)
විචක්ෂණශීලී ණය ප්‍රමිතීන් (Prudent Lending): මෙම පියවරේ ප්‍රධාන අරමුණක් වන්නේ මූල්‍ය ආයතන හරහා වාහන සඳහා ණය සැපයීමේදී වඩාත් සුසංයෝගී සහ විචක්ෂණශීලී ණය ප්‍රමිතීන් තහවුරු කිරීමයි.
මූල්‍ය පද්ධතියේ ස්ථාවරත්වය: ගැනුම්කරුගේ අවදානම අඩු කරන බැවින්, ණය පැහැර හැරීම් (Defaults) සහ නරක ණය (NPL) අනුපාත ඉහළ යාමේ අවදානම අඩු කිරීමට මෙය උපකාරී වේ. මෙය සමස්ත මූල්‍ය පද්ධතියේ ස්ථාවරත්වය ආරක්ෂා කිරීමට වැදගත් වේ.
ආයෝජන අවදානම කළමනාකරණය: මූල්‍ය සමාගම්වලට වාහන ලීසිං මත ඇති අධික නිරාවරණය (Exposure) අඩු කර ගැනීමටත්, තම ණය කළඹේ තත්ත්වය වැඩිදියුණු කිරීමටත් මෙයින් අවස්ථාවක් ලැබේ.
3. වාහන වර්ග මත ඇතිවන බලපෑම
පුද්ගලික වාහන (Private Vehicles): කාර්, වෑන්, ත්‍රිරෝද රථ වැනි පුද්ගලික භාවිත වාහන සඳහා LTV 50% දක්වා අඩු කිරීමෙන්, මෙම කාණ්ඩයේ වාහන සඳහා වන ඉල්ලුමේ විශාලතම අඩු වීමක් දැකිය හැක. ත්‍රිරෝද රථ වැනි ආදායම් උපයන වාහන සඳහා ද 70% සිට 50% දක්වා අඩු වීම, ඒවා මිලදී ගැනීමට බලාපොරොත්තු වන පිරිස්වලට සෘජුවම බලපානු ඇත.
වාණිජ වාහන (Commercial Vehicles): 80% සිට 70% දක්වා අඩුවීමද ව්‍යාපාරික අවශ්‍යතා සඳහා වාහන මිලදී ගන්නා අයට බලපාන නමුත්, පුද්ගලික වාහනවලට සාපේක්ෂව LTV අනුපාතය තවමත් ඉහළ මට්ටමක පවතින බැවින්, ව්‍යාපාරික කටයුතු සඳහා වන බලපෑම තරමක් අඩු විය හැක
